نذر و اقسام آن از دیگاه شریعت اسلامی
نویسنده : داکتر حمدالله سیدی
سوال: من نذر گرفته بودم بنام نذر " بى بى صاحب" ونميدانستم كه اين نوع نذر ها بدعت است، وتا حال اين نذر را ادا نكرده ام. حالا چه كنم؟ آيا نذر بالاى من دَين است وهنوز باقى ميباشد ويا خير؟
جواب: نذر: عبارت از آن است كه انسان عملِ را بالاى خود واجب گرداند كه اصلاً بالاى وى واجب نميباشد.
ونذر در فقه اسلامى به هفت نوع ميباشد:
اول: نذر خشم وغضب است: كه در عمل ويا امتناع از عمل صورت ميگيرد وهدف از آن تقرب به الله – عزوجل - نميباشد: حكم آن حكم يمين يا قسم است، بدين معنى كه اگر به نذر خود وفا نكرد، بالاى وى كفارت يمين يا قسم واجب ميگردد كه عبارت است از: { إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ }المائدة89.
= آزاد ساختن يك غلام يا كنيز، يا طعام دادن ده(10) مسكين، ودر صورت عدم توانائى، سه روز را روزه گيرد.
دوم: نذر طاعت وتقرب به الله– عزوجل -: مثل اينكه كسى بگويد: " اگر مريضى ام ويا مريضى فلان دوستم شفا يافت من براى الله – عزوجل – يك يا دو .. روز رزه ميگيرم ويا نماز نفل بجا مى آورم ويا صدقه وخيرات ... ميكنم.
حكم اين نذر در صورت که معلوم ومعين بوده باشد، وفا به آن واجب میباشد، ورسول الله – صلى الله عليه وسلم - ميفرمايد: [ مَنْ نَذَرَ أن يُطِيْعَ اللهَ فَلْيُطِعْهُ ] البخارى.
= هركه نذر گرفت كه طاعت از طاعات الله – عزوجل - را انجام ميدهد، بايد طاعت الله – عزوجل - را انجام دهد.
سوم: نذر مبهم ونامعلوم: مثل اينكه شخصى بگـــــــــويد: " بالاى من نذر است ".
يعنى بصورت مبهم ونامعلوم بوده باشد.
حكم اين نذر نزد اكثر فقهاء كفارت يمين است كه پيشتر ذكر شد.
زيرا كه عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ – رضى الله عنه- از رسول الله – صلى الله عليه وسلم- روايت ميكند كه گفت: [ كَفَّارَةُ النَّذْرِ إِذَا لَمْ يُسَمَّ كَفَّارَةُ يَمِينٍ ] الترمذى.
= کفارت نذر که مسمى ومعلوم نبوده باشد، كفارت يمين يا قسم است.
چهارم: نذر معصيت وگناه: مثل اينكه شخصى نذر بگيرد كه خمر وشراب مينوشد ويا زنا ميكند، ويا ضرر واذيت براى مسلمان ميرساند .....
حكم آن اين است كه وفا به آن جائز نيست، وبه گفته اكثر فقهاء بالاى وى كفارت يمين است كه قبلاٌ ذكر گرديد.
زيرا كه عائشه – رضى الله عنها – از رسول الله – صلى الله عليه وسلم- روايت ميكند كه گفت: [ لَا نَذْرَ فِي مَعْصِيَةٍ وَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ ] الترمذى.
= نذر در کناه نیست، وهركاه در كناه ومعصيت نذر كفت، بالاى وى كفارت يمين است.
پنجم: نذر مباح وجائز وروا: مثل پوشيدن لباس جديد، يا خريدن مركب وموتر وخانه ....جديد.
حكم آن اختيار است بين اينكه به نذر خود وفا ميكند ويا اينكه وفا نميكند.
اما هركاه وفا نكرد، كفارت آنرا مى پردازد وكفارت آن كفارت يمين است كه قبلاً ذكر شد.
ششم: نذر واجب: مثل نماز هاى فرض، ويا روزه فرض رمضان ويا زكات فرض .... حكم اين نذر لغو بوده ومنعقد نميگردد، زيرا در اعمال فرض نذر نيست بلكه، انسان مكلف است تا آنرا بدون وجود عذر شرعى انجام بدهد.
هفتم: نذر مستحيل يا ناممكن : مثل اينكه انسان نذر بگيرد كه روز گذشته را روزه ميگيرد...
حكم اين نذر لغو است ومنعقد نميگردد.
پس از اين مقدمه در مورد نذر ، حال به جواب سوال شما ى پردازيم:
نذر را كه شما بعهدۀ خود گرفته ايد، وعبارت از نذر "بي بي صاحب" ميباشد، نذر معصيت است، وحكم آن نزد اكثر فقهاء بشمول ابوحنيفه اين است كه شما كفارت آنرا بپردازيد، وكفارت آن عبارت از كفارت يمين يا قسم است، يا يك غلام يا كنيز را آزاد سازيد، وچون امروز غلام وكنيز نيست ده(10) مسكين را طعام بدهيد، ودر صورت عدم توانائى، سه روز را روزه بگيريد - والله أعلم -.
************
0 Kommentare: